HISTORIA SZCZECIŃSKICH SŁOWIKÓW
Szczeciński Chór Chłopięcy "Słowiki" powstał w grudniu 1960 r. Jego założycielami byli Marian Foksa, Aleksander Mleczak i Jan Szyrocki. Geneza powstania zespołu nie jest do dzisiaj jasna. Inicjatywę założenia chóru należy chyba jednak przypisać Marianowi Foksie. Pierwsza próba chóru odbyła się 4 grudnia w Szkole Podstawowej nr 55. Zespół składał się z uczniów szczecińskich szkół podstawowych i średnich. Notabene lata sześćdziesiąte to okres, w którym powstało w Szczecinie kilka ciekawych zespołów o różnym charakterze. Jan Szyrocki był już w tym czasie szanowanym dyrygentem Chóru Politechniki Szczecińskie, bo pod taką nazwą działał wtedy Chór Akademicki Politechniki Szczecińskie (dzisia Chór Akademicki Profesora Szyrockiego)j. W 1962 roku powstał z inicjatywy Jana Szyrockiego i Alfreda Proroka dziewczęcy zespół wokalny „Berżeretki”, specjalizujący się w repertuarze staropolskim, starofrancuskim, staroruskim, który szybko zdobył sporą popularność. A przecież był to okres, w którym triumfy święciły „Filipinki”.
Pierwszy występ Szczecińskiego Chóru Chłopięcego „Słowiki” odbył się w Powiatowym Domu Kultury w Świnoujściu. W tym czasie dyrektorem chóru był Jan Szyrocki. Zgrany duet dyrygentów – Jan Szyrocki i Marian Foksa szybko przygotował zespół, który był w stanie występować na poważnych scenach w całej Polsce. Nie byłoby jednak sukcesu bez współpracy nauczycieli muzyki i korepetytorów. Z chórem współpracowała Maria Prorok prowadząc zajęcia z solfeżu, emisji głosu i inni. W 1965 roku powstała działająca przy chórze Symfoniczna Orkiestra Dziecięco-Młodzieżowa prowadzona przez dyrygenta Filharmonii Szczecińskiej Renarda Czajkowskiego i muzyków Mariana Foksę i Tadeusza Filozofa.
Jan Szyrocki ze współpracownikami wypracował system szkolenia młodych śpiewaków. Przyjęcia do chóru odbywały się na podstawie przesłuchań. Wejście do chóru wiązało się z kilkumiesięcznym okresem nauki w tak zwanym zespole przygotowawczym. Nowi chórzyści poznawali w tym czasie repertuar zespołu a po końcowych przesłuchaniach byli przenoszeni do podstawowego zespołu. Stałymi dniami prób zespołu były wtorki i piątki. W okresie zimowym były organizowane zimowiska a w okresie letnim kolonie muzyczne. Był to okres bardzo wytężonej pracy, codziennie odbywały się dwie próby, przedpołudniowa trwająca do czterech godzin i popołudniowa – dwugodzinna. W okresie bezpośrednio poprzedzającym ważne koncerty i nagrania próby odbywały się nawet codziennie. Tak wytężona praca szybko przynosiła efekty a i opiekunowie pamiętali o tym, że chłopaki muszą tez pokopać piłkę. <Zdjęcia z okresu 1960-1965>
Lata 1967-1974 były złotym okresem szczecińskich „Słowików”. Ustabilizował się skład zespołu, dyrygenci skoncentrowali się na wprowadzaniu coraz trudniejszego repertuaru. W tym okresie praktycznie całe wakacje były wypełnione koncertami i wyjazdami. Corocznie zespół koncertował w Filharmonii Szczecińskiej, na Zamku Książąt Pomorskich, w Kamieniu Pomorskim i w Międzyzdrojach. Koncerty odbywające się w ramach stałych programów filharmonii, cyklu „Koncerty kameralne przy świecach i kawie”, Festiwalu Pieśni Chóralnej w Międzyzdrojach i Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej ugruntowały pozycję zespołu. <Zdjęcia z lat 1966-1970> . Po zaproszeniach na koncerty w kraju przyszły zaproszenia na koncerty poza jego granicami. W 1968 roku zespół koncertował na Węgrzech, od 1969 roku i w latach kolejnych w NRD, w 1970 roku na Łotwie. Potem przyszły wyjazdy do Belgii i Holandii (1972 i 1974), połączone z rewizytami chórów z tamtych krajów w Polsce. Były to wielkie przeżycia dla ówczesnych chórzystów, którzy zazwyczaj pierwszy raz w życiu mieli okazję wybrać się za żelazną kurtynę. W 1974 roku Jan Szyrocki podjął decyzję o skoncentrowaniu się na pracy z Chórem Politechniki Szczecińskiej. <Zdjęcia z okresu 1970-1975>
W latach 1974-92 zespołem kierowała Elżbieta Berczyńska-Kus, która miała niewątpliwy wkład w rozwój chóru. W tym czasie zespół odbywa swoją pierwszą podróż do USA na zaproszenie American Society "Blue Lake" z Michigan.
W kwietniu 1992 roku ,po wygranym konkursie, kierownictwo "Słowików" obejmuje Bożena Derwich, absolwentka Akademii Muzycznej w Warszawie w klasie dyrygentury chóralnej prof. Józefa Boka. W roku 1992 "Słowiki" uświetniły swym występem I Światowy Festiwal Chórów Dziecięcych w Manili na Filipinach. Tam też Bożena Derwich prowadziła warsztaty muzyczne dla muzyków z Australii, Indonezji, Japonii, Filipin i Indii. Zespołem pokazowym były Szczecińskie "Słowiki".
Dążenie zespołu do stałego doskonalenia warsztatu oraz interpretacji wykonywanych dzieł potwierdzają liczne nagrody i wyróżnienia. Wśród tych ostatnich znajduje się pierwsze miejsce i "Złota Harfa Eola" oraz Nagroda Prezydenta Miasta Kalisza w konkursie muzyki dawnej "Schola Cantorum" w 1993 roku w Kaliszu, gdzie nagrodę w kategorii "najlepsi dyrygenci" otrzymuje również Bożena Derwich. Rok 1994 przynosi chórowi wyróżnienie oraz zajęcie czwartego miejsca w Międzynarodowym Konkursie Chóralnym w Tolosie, w Hiszpanii. W listopadzie tego roku na Światowym Festiwalu Chórów w Atenach, "Słowiki" wraz z Orkiestrą Opery w Plovdiv wykonały IX Symfonię Ludwika van Beethovena oraz "Alleluja" z Mesjasza G.F.Haendla, dla ok. 15 tysięcy słuchaczy.
W październiku 1995 roku zespół zdobywa główną nagrodę - trofeum Festiwalu Eisteddfod '95 oraz "Złoty Certfikat" na VIII Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Eisteddfod '95, w Roodeport koło Johanesburga, w Południowej Afryce. W tym samym czasie dyrygentka chóru otrzymuje nagrodę Prezydenta Miasta Szczecina za szczególne osiągnięcia w pracy dydaktycznej. Rok 1995 to również koncerty w Danii.
W styczniu 1996 roku chór odbył tournee po Niemczech i Francji, natomiast w lipcu zdobył II miejsce na Festiwalu Chóralnym w Cantonigros koło Barcelony w Hiszpanii. Październik tego roku przynosi kolejny sukces - I miejsce i Złoty Dyplom na Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym w Netanya (Izrael).
Kolejnym dużym przedsięwzięciem "Słowików" stała się w 1997 roku podróż do USA, gdzie na Międzynarodowym Festiwalu i Konkursie Chórów Dziecięcych "Golden Gate" w San Francisco, zespół zdobył II miejsce i srebrny medal. Jako laureat konkursu "Słowiki" dały koncert w największej sali filharmonicznej San Francisco - Davies Symphony Hall.
Początek roku 1999 przynosi kolejne sukcesy. Podczas 27-dniowej trasy koncertowej Szczecińskie "Słowiki" odwiedzają Tajlandię, Indonezję, Singapur i Tajwan. Biorą udział w Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym w Dżakarcie, gdzie Bożena Derwich prowadzi warsztaty muzyczne i seminaria dla muzyków i dyrygentów, a "Słowiki" są gościem honorowym i zespołem pokazowym. Uczestniczą w warsztatach muzycznych dla chórów i ich dyrygentów w Singapurze i Bangkoku oraz śpiewają w salach koncertowych i teatralnych Tajwanu, Dżakarty, Singapuru i Bangkoku. Koncertują także dla korpusów dyplomatycznych w Tajlandii, Indonezji i Singapurze.
Na przełomie grudnia 1999 i stycznia 2000 roku chór bierze udział w XXX Międzynarodowym Kongresie "Pueri Cantores" w Rzymie, gdzie zespół został wybrany, spośród 110 chórów, do uświetnienia swym występem koncertu galowego Kongresu. Podczas pobytu w Rzymie "Słowiki" i ich dyrygent Bożena Derwich dostąpiły zaszczytu prywatnej audiencji u Ojca Świętego Jana Pawła II.
W grudniu 2000 zespół obchodził uroczyście 40 lat istnienia, prezentując na koncercie jubileuszowym obok programu a capella, polską prapremierę Mszy Aniołów Charlesa W. Heimermanna, współczesnego kompozytora amerykańskiego, obecnego na uroczystości. Z okazji jubileuszu zespół został wyróżniony przez Kuratora Zachodniopomorskiego prestiżową statuetką ASTRA.
Jesienią 2001 roku zespół odbył pięciotygodniowe tournee do krajów Ameryki Południowej: Chile, Argentyny,Urugwaju, Paragwaju i Brazylii. Słowiki wzięły udział w 5 Biennale Chórów Dziecięcych w Vina del Mar (Chile) w charakterze gościa honorowego oraz w Festiwalu Chóralnym w Tandil (Argentyna).
W marcu 2002 r. Słowiki uświetniły swoim koncertem doroczną uroczystość Izby Handlowo-Przemysłowej w Neubrandenburgu pod nazwą "Jahresempfang". Kolejne wydarzenia w życiu zespołu to udział w dwóch międzynarodowych festiwalach: Kongresie "Pueri Cantores" w Lyonie i festiwalu "Touch the Future" w Ludwigshafen, gdzie warsztaty choreograficzne prowadził wybitny choreograf amerykański John Jacobson.
Rok 2003 wiąże się z udziałem chóru w Majowym Festiwalu Muzyki Zygmunta Stojowskiego w Warszawie. Festiwal ten odbył się w maju 2003 r. pod honorowym patronatem Jolanty Danielak, wicemarszałka Senatu RP. Szczecińskie Słowiki wzięły udział w koncercie wraz z orkiestrą i solistami wykonując kantatę "Modlitwa za Polskę" Op. 40 (pierwsze wykonanie w Polsce) oraz kantatę "Le printemps" (Wiosna) Op.7.
W czerwcu 2003 r. zespół wziął udział w 11 edycji Niemiecko-Polskich Dni Muzyki w Gartz (Niemcy) oraz III Krajowym Kongresie Pueri Cantores w Poznaniu, a ostatnie wydarzenia w życiu chóru to tournee kolędowe, które odbyło się w grudniu 2003 r. i podczas którego "Słowiki" dały koncerty w Paryżu, Hannoverze, Dortmundzie i Lessines (Belgia).
"Słowiki" prowadzą bardzo ożywioną działalność koncertową. Uczestniczą regularnie w przedstawieniach operowych: "Carmen" G.Bizeta, "Cyganerii" i "Tosce" G.Pucciniego oraz w wykonaniach wielkich form wokalno-instrumentalnych, takich jak: "Stabat Mater" G.B.Pergolesiego, "Chichester Psalm's" L.Bernsteina, "Carmina Burana" C.Orffa.
W roku 2004 "Słowiki" uczestniczyły w Międzynarodowym Festiwalu Chórów Dziecięcych: "Mąłe Muzyczne Dialogi" w Turynie - Italia, oraz w festiwalu chórów dziecięcych i grup tanecznych w Pribram w Czechach. W ramach współpracy z chórami miast przygranicznych "Słowiki" uczestniczyły w koncercie kolędowym w "Konzerthalle" we Frankfurcie/O, gdzie wspólnie wykonały polskie i niemieckie kolędy z chórem "Singakademie Frankfurt"
W lipcu 2005 "Słowiki" wzięły udział w koncercie "Z biegiem rzeki z biegiem lat" w Teatrze Letnim z okazji 60- lecia polskiego Szczecina. W grudniu 2005 Szczeciński Chór Chłopięcy "Słowiki" uroczyście obchodził Jubileusz 45-lecia. Koncerty Jubileuszowe odbyły się w Filharmonii Szczecińskiej i Zamku Książąt Pomorskich. Wraz ze "Słowikami" w koncertach uczestniczyły dwa zaproszone chóry: z Warszawy i z Pragi - Czechy.
W styczniu 2006 "Słowiki Szczecińskie" wykonały wraz z Chórem Akademickim Politechniki Szczecińskiej koncert kolęd i pastorałek polskich w szczecińskiej Katedrze pw. Św. Jakuba. W kwietniu 2006 chór uczestniczył w "Misterium Pasyjnym", w którym brali udział aktorzy szczecińskich teatrów. Widowisko było transmitowane przez TVP3 Szczecin. W czerwcu 2006 wykonaliśmy dwa koncerty a`cappella we Frankfurcie /O - Niemcy z okazji Jubileuszu 25-lecia chóru Knabenchor der Singakademie Frankfurt -Niemcy. Otrzymaliśmy ogromne brawa w sali koncertowej, a przechodnie rozpoznawali nas na ulicach miasta gratulując dyrygentce pani Bożenie Derwich jakości brzmienia zespołu. W grudniu 2006 chór przebywał na tournee artystycznym w Niemczech i we Francji. Koncerty odbywały się: w Dreźnie - wspólny koncert z Chórem Chłopięco-Męskim Heinrich Schütz Akademie Dresden, w Schifferstadt - byliśmy gośćmi chóru ekumenicznego miasta Schifferstadt. W Ludwigshafen "Słowiki" wykonały koncert charytatywny w Domu Spokojnej Starości. We Francji polskie kolędy rozbrzmiewały w Fuveau/Marsylia, oraz La Gaude/ Nicea. Pod koniec naszej podróży kolędowaliśmy także w Besancon we Francji. Podróż trwała dwa tygodnie. Chór był bardzo gorąco przyjmowany przez wspaniałą publiczność, czego dowodem są recenzje w gazetach niemieckich i francuskich. Po powrocie do kraju chór wykonał koncerty kolędowe w Szczecinie: w Zamku Książąt Pomorskich w ramach niedzielnych cotygodniowych koncertów południowych oraz w kościele p.w. Św. Rodziny. Kolędy rozbrzmiewały także na Uniwersytecie Szczecińskim podczas koncertu dla studenckiej braci: "Śpiewać każdy może"
W maju 2007 "Słowiki" zostały zaproszone do uświetnienia Jubileuszu Francuskiej Instytucji Charytatywnej w Nantes. Chór wykonał w Nantes i sąsiednich miastach 3 koncerty a`cappella. Podczas tej podróży artystycznej odwiedziliśmy także Arlon w Belgii i byliśmy gośćmi chóru w Osnabrück (Niemcy). W czerwcu 2007 Słowiki Szczecińskie wykonały "Pasję wg Św. Łukasza" K. Pendereckiego we współpracy z chórami polskimi ("Camerata Nova" Zamek Książąt Pomorskich), niemieckimi oraz chórem norweskim i orkiestrą mieszaną polsko-niemiecką. Koncerty odbyły się w Greifswaldzie i w Szczecinie w Katedrze Św. Jakuba. Dyrygował niemiecki dyrygent Jochen Modess. W październiku 2007 "Słowiki" wykonały "Chichester Psalms" Leonarda Bernsteina w Niemczech z okazji Rocznicy Połączenia obu Państw Niemieckich. Koncert odbył się w Katedrze w Pasewalk. Dyrygowal niemiecki dyrygent Falk Schneppat. Październik 2007 obfitował także w wydarzenia na terenie Szczecina. Uświetniliśmy swoimi koncertami "Odsłonięcie Masztu Edukacyjnego" w Schronisku Młodzieżowym "Cuma" z udziałem władz miasta, "Odsłonięcie pomnika Papieża Jana Pawła II w kościele na Os Bukowym. Msza św. ,w której także uczestniczyły "Słowiki" odbyła się z udziałem Ks Kardynała Józefa Glempa. W Książnicy Pomorskiej w Szczecinie "Słowiki" uświetniły swoim koncertem 3 rocznicę śmierci dyrygenta i kompozytora Waleriana Pawłowskiego
W grudniu 2007 "Słowiki Szczecińskie" pod dyr. Bożeny Derwich wyruszyły w trasę koncertową po krajach Europy. Koncerty odbyły się w Niemczech, Belgii, Luksemburgu i na Słowacji. Koncert w Luksemburgu był szczególnym wydarzeniem dla Polaków mieszkających tam na stałe. Muzyczna interpretacja polskich kolęd, wykonanych przez chór pod dyr. Bożeny Derwich wzruszyła publiczność.
W marcu i w maju 2008 roku Słowiki brały udział w przedstawieniach "Carmen" Bizeta w Szczecińskiej Operze na Zamku. Także w maju koncertowaliśmy w Lubece - Niemcy na Jubileuszu 60 lecia zaprzyjaźnionego chóru Lubecker Knabenkantorei. Czerwiec 2008 to koncerty dla miasta Szczecina. Braliśmy udział w dwóch imprezach: "Picnic nad Odrą" - rodzinna impreza turystyczno-wypoczynkowa oraz "Parada Morska" z okazji Dni Morza. We wrześniu 2008 "Słowiki" wykonały wraz z chórem niemieckim z Drezna (Niemcy) koncert a`cappella w Katedrze Mariackiej w Kołobrzegu. Również we wrześniu 2008 uczestniczyliśmy w V Krajowym Kongresie Federacji Pueri Cantores w Nowym Sączu. Chór wykonał koncerty a`cappella na południu Polski.
W styczniu 2009 chór wykonał dwa koncerty kolędowe w Szczecinie. W lutym 2009 zespół wykonał w Czaplinku utwór oratoryjny na dwa chóry, orkiestrę i mezzosopran solo: "Symbolum Nicenum" współczesnego polskiego kompozytora Sz.Godziemby - Trytka.
28 czerwca 2009 chór wykonał Koncert a`cappella w ramach Niedzielnych Koncertów Południowych w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie.
Od 7 do 14 lipca zespół uczestniczył w VIII Festiwalu "Giuseppe Zelioli" w LECCO ( Włochy), gdzie zdobył III nagrodę w kategorii chórów chłopięcych
28.03.2010 odbyło się w Szczecinie Światowe prawykonanie „Requiem aeternam” M. Jasińskiego podczas liturgii Niedzieli Palmowej. Mszę Św. celebrował abp. A. Dzięga.(28.03.2010) Sz-n.
Następne ważne wydarzenia w życiu chóru to:
Koncert a`cappella w Pasewalk (Niemcy) 18.06.2010, Warsztaty muzyczno-krajoznawczo-ekologiczne w Lipiu w terminie 29.06.2010-04.07.2010, Koncert z okazji Dnia Niepodległości w Wielonarodowym Korpusie Północno-Wschodnim w Szczecinie 10.11.2010
W grudniu 2010 Szczeciński Chór Chłopięcy "Słowiki" obchodził Jubileusz 50-lecia działalności artystycznej. Z tej okazji w Szczecinie odbyły się następujące koncerty:
Wykonanie utworu Oratoryjnego „Hodie – Kantata na Boże Narodzenie” R.V. Williamsa w Szczecinie z udziałem: OPP Szczecińskiego Chóru Chłopięcego „Słowiki”, Chóru Chłopięco- Męskiego Archikatedry Warszawskiej „Cantores Minores” , ChóruAkademickiego im. Prof.. Jana Szyrockiego ZUT w Szczecinie, 3 solistów oraz Orkiestry Filharmonii Szczecińskiej, w II części koncertu wykonanie utworów a`cappella. Dyrygent Joseph Herter, Bożena Derwich, Izabella Chlubek.
Patronat honorowy jubileuszu objęli: Prezydent Miasta Szczecina, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego oraz Wojewoda Zachodniopomorski, patronat medialny: TVP Szczecin, Polskie Radio Szczecin i Kurier Szczecinski, Projekt był dofinansowany przez Wydział Kultury Urzędu Miasta Szczecin.
Z okazji Jubileuszu 50-lecia działalności artystycznej, w uznaniu zasług dla Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecińskiemu Chórowi Chłopięcemu "Słowiki" została przyznana Złota Honorowa Odznaka Gryfa Zachodniopomorskiego. Srebrne Honorowe Odznaki Gryfa Zachodniopomorskiego zostały przyznane pracownikom chóru: pani Izabelli Chlubek i pani Ewie Dębowskiej.
W terminie 26.06.2011-09.07.2011 chór pojechał na tournee artystyczne do Hiszpanii. Koncerty odbyły się w Montserrat, Lloret de Mar, Walencji i Benicarlo.
Od 1 września 2011 roku Szczeciński Chór Chłopięcy 'Słowiki" pracuje pod kierownictwem Grzegorza Handke. Zmiana dyrygenta zbiegła się w czasie z wymianą pokoleniową w zespole. Dlatego występy w drugiej połowie 2011 roku były ukierunkowane na zgranie i przygotowanie młodych śpiewaków do nowych wyzwań. Na początku 2012 roku wspólnie ze starszymi kolegami, którzy kiedyś byli młodymi słowikami, a dzisiaj śpiewają w Chórze Męskim "Słowiki 60" im. Jana Szyrockiego, chór zrealizował cykl koncertów kolędowych. Wiosna 2012 to już poważniejsze występy, koncerty w Polsce i w Niemczech.
W październiku 2012 roku zespół podjął pierwsze poważne wyzwanie od czasu zmiany dyrygenta. Wyzwaniem tym był udział w Miedzynarodowym Konkursie Chóralnym w Rimini, Włochy.